Ile wie o nas Sąd. Udostępnianie bazy PESEL było bezprawne?
Dodano: 07-01-2016 w kategorii: Przesłanki przetwarzania, Prawa osób, których dane dotyczą, Zasady przetwarzania danych osobowych. Dodane przez: Marta Kwiatkowska-Cylke.
Wiele wskazuje na to, że od 2010 roku Ministerstwo Sprawiedliwości dostawało od Ministerstwa Spraw Wewnętrznych kopię aktualnej bazy danych PESEL, którą następnie udostępniało poprzez własny system PESEL.SAD upoważnionym pracownikom sądów powszechnych oraz prokuraturze.
Na jakiej podstawie prawnej MSW przekazywało bazy PESEL?
Działanie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych budziło kontrowersje z uwagi na sposób udostępniania bazy PESEL. W piśmie z 18 grudnia 2013 r., tj. w odpowiedzi na zapytanie osoby, której dane zostały przekazane do systemy, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych poinformowało, że od 2010 roku - raz w tygodniu - przekazywało kopię bazy PESEL resortowi sprawiedliwości. Określając podstawę prawną udostępnienia ministerstwa powoływały się na przepisy ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, a od 1 marca 2015 r. na przepisy ustawy o ewidencji ludności. Zgodnie z nimi dane z rejestru PESEL udostępnia się administracji publicznej, sądom i prokuraturze w zakresie niezbędnym do realizacji ich ustawowych zadań.
Udostępnienie danych z rejestru PESEL ≠ udostępnienie całej bazy PESEL.
Przepisy, na które powoływały się oba resorty na uzasadnienie przekazywania kopii bazy PESEL, w rzeczywistości nie upoważniały do takiego udostępnienia. Na tej podstawie MSW nie powinno przekazać całej bazy, a jedynie pojedyncze dane z rejestru PESEL, które były w danej chwili niezbędne sądom do realizacji ich zadań.
Ponadto zgodnie z przywołanymi przepisami wyłącznym organem uprawnionym do dysponowania danymi z rejestru PESEL jest minister właściwy do spraw wewnętrznych, a nie minister sprawiedliwości. Dlatego to MSW powinno stworzyć odpowiednie sposoby dostępu do tych danych przez uprawnione podmioty.
Skąd sąd zna mój PESEL?
Dzięki systemowi PESEL.SAD sąd weryfikuje dane osobowe uczestników postępowań sądowych w prowadzonych przez MSW bazach PESEL. Zawierają one dane osób posiadających numer PESEL, w tym przebywających stale na terytorium RP, zameldowanych na pobyt stały lub czasowy (ponad 3 miesiące), a także osób ubiegających się o wydanie dowodu osobistego lub paszportu.
Dostęp do systemu mają kuratorzy sądowi oraz pracownicy sekretariatów w wydziałach karnych, penitencjarnych, cywilnych, gospodarczych, rodzinnych, pracy i ubezpieczeń społecznych oraz pozostałych wydziałach merytorycznych orzekających w oparciu o przepisy Kodeksu Postępowania Cywilnego.
Dyskusja nad działaniem systemu PESEL.SAD oraz informatyzacja administracji publicznej - przyniosły efekt. System działa teraz w formie dostępu online za pośrednictwem systemu teleinformatycznego do zbioru Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności. Udostępnia go bezpośrednio Ministerstwo Spraw Wewnętrznych upoważnionym pracownikom sądów powszechnych.
Marta Kwiatkowska-Cylke
e-mail: